در این مقاله مدل رگرسیون چند متغیره فازی بر اساس تعاملی که بین متغیرهای توصیفی وجود دارد، طبق روش تاناکا معرفی شده است. با روش بکار گرفته شده در مدل تاناکا یک مدل Lp جهت محاسبه ضرایب رگرسیون فرموله محاسبه شده است. در روش ارایه شده، علاوه بر تعیین ضرایب مقادیر مختلف، ضرایب تعامل بین متغیرهای توصیفی نیز محاسبه شده است.

سیل یک پدیده طبیعی است که به عنوان یک واقعه اجتناب ناپذیر توسط جوامع بشری پذیرفته شده است. اما رویداد، اندازه و تکرار سیل ناشی از عوامل متعددی است که بسته به شرایط اقلیمی، طبیعی و جغرافیایی هر منطقه تغییر می کند. آنچه مسلم است سیلاب ناشی از بارندگی است ولی مطالعات نشان می دهد که رابطه خطی و مستقیمی بین این دو عامل وجود ندارد از جمله عوامل اصلی بر هم زننده این رابطه علاوه بر شرایط جغرافیایی می توان به ویژگی های فیزیکی حوضه آبخیز اشاره کرد که این ویژگی توام با اختصاصات هیدرولوژیکی حوضه است. در این تحقیق برای مدل سازی جریان سیلاب حوضه آبریز رودخانه جاجرود ابتدا شاخص های موثر در ایجاد سیلاب با استفاده از تجارب مطالعات گذشته و ویژگی های خاص حوضه شناسایی گردید که بیشترین شاخص های تاثیرگذار در سیل خیزی منطقه مشخص می شوند در نهایت با استفاده از روش رگرسیون چند متغیره با استفاده از روش (enter) مدل سیلابی حوضه آبخیز جاجرود تدوین گردید. لایه های موردنیاز برای ارزیابی توسط نرم افزارهای GIS تهیه شده و تحلیل های لازم بر روی آنها صورت می گیرد. نتایج تحقیق نشان داد که از بین خصوصیات فیزیوگرافی مطالعه شده، فاکتورهای ضریب شکل، ضریب تراکم، زمان تمرکز، مساحت حوضه، مجموع طول آبراهه ها، طول آبراهه درجه یک، در مدل سازی سیلاب از بیشترین اهمیت برخوردار هستند.

شکست یک سد خاکی می تواند موجب بروز بحرآن های شدید در ناحیه سیلاب زده پایین دست گردد. لذا تعیین دقیق ویژگی های شکافت و جریان در ارزیابی خطرهای حاصل از خرابی سد از اهمیت به سزایی برخوردار است. در این تحقیق از مدل های آزمایشگاهی با مصالح دآنه ای در اندازه و خصوصیت های مکانیکی مختلف برای مطالعه فرسایش و نقش آن در گسترش هندسی شکافت استفاده شده است. از رگرسیون چندمتغیره در توسعه رابطه جدید برای تعیین دبی اوج (Qp) بهره گیری شده که در آن پراسنجه های بدنه سد در کنار پراسنجه های هیدرولیکی به کار رفته اند. نتیجه ها نشان می دهد مشارکت این ویژگی ها توانسته کارآیی را در تعیین Qp حاصل از شکست سد خاکی ارتقا دهد. از آنجائی که نرخ تکامل عرض متوسط شکافت (Bave) و عمق آن (Hb) نقش اثرگذاری بر آب نمود خروجی دارد، علاوه بر ارائه رابطه های جدید برای این دو پراسنجه، با مشارکت منابع مختلف داده ای و استفاده از برنامه ریزی بیان ژن (GEP) در تعیین آن، محدوده تغییرات جدیدی برای نسبت های بی بعد Hb بر ارتفاع سد (Hd) و نیز Bave بر عرض بالایی (Bt) و پایینی آن (Bb) معرفی و خروجی آن به سدهای لغزشی نیز بسط داده شده است. بر مبنای شاخص های عملکردی و آماری در رابطه ها، مقدارهای ضریب R2 برای Qp معادل با 91/0، برای Bave معادل با 99/0 و برای Hb برابر با 97/0 به دست آمده است.

شناسایی نواحی مستعد وقوع زمین لغزش ها یکی از اقدامات اولیه در مدیریت منابع طبیعی و کاهش خسارات ناشی از این پدیده ها محسوب می شود. در این راستا با توجه به هدف و شرایط محیطی، مدل های پهنه بندی مختلفی ارایه شده است. در این تحقیق نقشه پهنه بندی خطر زمین لغزش با استفاده از مدل رگرسیون چند متغیره در حوزه آبخیز باغ دشت تهیه و کارایی آن مورد بررسی قرار گرفت. زمین لغزش های موجود شناسایی و نقشه پراکنش آن ها به عنوان شاهد و متغیره وابسته و لایه های اطلاعاتی زمین شناسی، شیب، کاربری زمین، جهت شیب، گسل، فاصله از راه و فاصله از رودخانه به عنوان متغیرهای مستقل تهیه شدند. نقشه پهنه بندی خطر نسبی زمین لغزش با مدل رگرسیون چند متغیره تهیه شد. نتایج تحقیق نشان داد، که بین اعداد و رده های خطر این مدل با مساحت لغزش های موجود همبستگی و ارتباط معنی داری در سطح یک درصد بر قرار است. مدل رگرسیون چند متغیره در این آبخیز مدل مناسب می باشد.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

استفاده گسترده از فضاهای زیرزمینی به عنوان شاخصی برای توسعه یافتگی در کشورهای مختلف است. یکی از روش هایی که برای طبقه بندی توده سنگ استفاده می شود، سیستم Q است. سیستم Q به پارامترهایی نظیر نشانه ی کیفی سنگ، دسته درزه، زبری درزه، دگرسانی درزه، آب زیرزمینی و ضریب کاهش تنش وابسته است که همواره در دسترس نیستند. گاهی مواقع دسترسی به کلیه پارامترهای سیستمQ به دلیل زمان بر وهزینه بر بودن، امکان پذیر نیست. هدف از این مقاله به دست آوردن مقدار شاخص کیفیت سنگ در سیستم Q با استفاده از مهمترین پارامترهای تاثیرگذار بر آن است. بدین جهت، با استفاده از روش تحلیل پیرسون و توسط نرم افزار SPSS، موثرترین پارامترها در سیستم Q شناسایی می شوند که در این راستا سه مدل برای تعیینQ انتخاب شد. مدل های اول و دوم دارای سه پارامتر ورودی و یک پارامتر خروجی و مدل سوم دارای چهار پارامتر ورودی و یک پارامتر خروجی است. سپس با استفاده از رگرسیون چند متغیره، رابطه ای برای پیش بینی مقدار Q با استفاده از موثرترین پارامترها پیشنهاد گردیده است. برای این منظور از 140 داده ی تجربی استفاده شده و صحت نتایج بدست آمده به وسیله 34 داده ی آزمون مورد بررسی قرار گرفته است. تعیین مقدار Q با استفاده از سه و یا چهار پارامتر به جای شش پارامتر که بیشترین تاثیرگذاری را دارند، نوآوری این مقاله است. Q در محدوده ی 001/0 تا 25 ارزیابی شده است. مقایسه ی نتایج حاصل از رابطه ی پیشنهادی و مقادیر واقعی بدست آمده از اندازه گیری های صحرایی، نشان از تطابق خوب این نتایج با یکدیگر دارند. نتایج نشان می دهد که مدل دوم با ضریب همبستگی 0. 81 برای داده های اولیه و 8/0 برای داده های آزمون و جذر میانگین مربعات خطای 68/2 برای داده های اولیه و 55/2 برای داده های آزمون بهترین عملکرد را دارد.

سابقه و هدف: بلوط یک گونه رایج و یکی از مهمترین گونه ها در جنگل های زاگرس ایران است. جنگل های زاگرس نقش مهم و مؤثری در تأمین آب، حفظ خاک و تعدیل آب و هوای کشور دارد. متأسفانه بخش قابل توجهی از آن جنگل ها از زوال بلوط رنج می برند. جنگل های زاگرس تقریباً 40 درصد از پوشش جنگلی ایران را دربرمی گیرد که به ویژه در دو دهه اخیر جمعیت درختان بلوط (Quercus sp.) عمدتاً به دلیل خشک سالی، بیماری ها و حشرات آفت کاهش یافته است. یکی از آفات مهم در جنگل های غربی بلوط، پروانه جوانه خوار بلوط Tortrix viridana L., (Lep.: Tortricidae) است که از برگ های بلوط به عنوان میزبان اصلی تغذیه می کند.مواد و روش ها : این تحقیق با هدف ارزیابی و پیش بینی میزان خسارت پروانه جوانه خوار بلوط در جنگل های بلوط با استفاده از روش های سنجش از دور و GIS از طریق تحلیل رگرسیونی نسبت های باقی مانده شاخ و برگ بلوط در نقاط نمونه برداری با شاخص های پوشش گیاهی داده های ماهواره سنتیل-2 در طول یکسال بررسی شد. پایش میدانی از 27 آوریل 2020 (8 اردیبهشت 1399) تا 14 می 2020 (25 اردیبهشت 1399) انجام شد. بدین منظور در یک مسیر، با عرض دو کیلومتر، در طول مسیر شهرستان سروآباد تا مرز باشماق با استفاده از نرم افزار GIS، از تعداد 100 مکان به صورت تصادفی نمونه برداری شد. در هر مکان نمونه برداری، چهار درخت در چهار جهت اصلی جغرافیایی (به منظور کاهش تأثیر جهت جغرافیایی بر پراکنش جمعیت T. viridana) انتخاب گردید. سپس چهار شاخه (به طول حدود 100 سانتی متر) به صورت تصادفی به عنوان واحد نمونه برداری با دقت قطع شد و تعداد لاروهای سن پنجم جوانه خوار بلوط شمارش شدند. سپس همبستگی بین تعداد آفت و پارامترهای میزان ارتفاع، شیب، فاصله از جاده، فاصله از رودخانه، فاصله از مناطق مسکونی، شاخص NDVI و شاخص دریافت نور با استفاده از آزمون های آماری شامل آزمون همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی چندگانه بررسی شدند. بررسی نرمال بودن داده ها با استفاده از آزمون آماری کولموگروف- اسمیرنوف انجام شد. داده ها با استفاده از SPSS نسخه 26 تحلیل شدند.نتایج و یافته ها: نتایج تحلیل همبستگی پیرسون بین متغیرهای یادشده و جمعیت آفت جوانه خوار بلوط نشان داد، جمعیت آفت بیشترین و کمترین همبستگی را به ترتیب با ارتفاع (651/0=r) و شیب (015/0-=r) دارد. بر اساس رگرسیون خطی چندگانه، متغیر ارتفاع بالاترین ضریب همبستگی را با جمعیت آفت داشت. همچنین، شاخص دریافت نور، NDVI و فاصله از آبراهه ها به ترتیب با همبستگی قوی تا ضعیف رتبه بندی شدند. نتایج نشان داد، رابطه بین زاویه شیب و تراکم پوشش گیاهی نیز معنادار (032/0=P، 214/0=r) بوده است. با توجه به نقشه شدت پراکنش آفت پروانه جوانه خوار بلوط که با استفاده از رابطه رگرسیون خطی چندگانه به دست آمده است نشان داد، بیشترین پراکنش آفت پروانه جوانه خوار بلوط در جنوب غربی شهر سروآباد مشاهده شد.نتیجه گیری: بر پایه نتایج به دست آمده، واضح است که NDVI برای جداسازی میزان مختلف جمعیت شاخص مناسبی است. به علاوه، می توان نتیجه گرفت که جمعیت پروانه جوانه خوار بلوط در ارتفاعات بالا و تراکم بالای درختان بیشتر است. با در دسترس بودن مدل های جمعیتی، می توان اقدام به محدود نمودن پراکندگی T. viridana کرد، زیرا با تشخیص زودهنگام گسترش و پراکنش این آفت، می توان به نحو مؤثرتری کنترل را انجام داد.

آگاهی از میزان تقاضای آب برای سیاست گذاری آن در مدیریت شهری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. پیش بینی تقاضای آب در آینده این امکان را برای مدیران فراهم می کند تا با توجه به محدودیت ها و بحران های پیش رو، تدابیر لازم را در خصوص تأمین پایدار آب اتخاذ نمایند. هدف از این تحقیق مقایسه مدل رگرسیونی چندمتغیره و ARIMA برای پیش بینی میزان تقاضای آب در شهر مشهد است. در این تحقیق ابتدا متغیرهای اصلی مؤثر در تقاضای آب ازجمله متغیر بارندگی، دما و جمعیت تعیین و سپس نسبت به جمع آوری آمار و اطلاعات از سازمان های مربوطه اقدام و پس از بررسی صحت و همگنی داده ها، با کمک دو مدل رگرسیون چندمتغیره وARIMA میزان تقاضای آب برآورد شد. نتایج تحقیق نشان داد که برای آموزش داده ها مقادیر ضریب تعیین و ضریب نش به­ترتیب 81/0 و 77/0 برای مدل رگرسیون چندمتغیره و 77/0 و 73/0 برای مدلARIMA بوده و همین ضرایب برای آموزش داده ها به­ترتیب 86/0 و 87/0 برای مدل رگرسیون چندمتغیره و 79/0 و 73/0 برای مدل ARIMA است. لذا مدل رگرسیون چندمتغیره با توجه به بالابودن ضریب تبیین و همچنین قرار گرفتن در طبقه خیلی خوب ضریب نش از نظر عملکرد بهتری در پیش بینی برخوردار بوده و می تواند نسبت به مدل ARIMA به عنوان روش قابل قبول برای پیش بینی تقاضای آب مورد استفاده قرار گیرد.